Program kursu taternickiego

Kurs taternicki przygotowuje do samodzielnego i bezpiecznego uprawiania wspinaczki w górach pozbawionych pokrywy śnieżnej. Ukończenie kursu oraz pozytywna rekomendacja instruktora PZA uprawnia do otrzymania karty taternika.

W kursie mogą uczestniczyć osoby posiadające świadectwo ukończenia pełnego kursu skałkowego, lub kursu wspinaczki na własnej asekuracji, które są zgodne z programem PZA i były prowadzone przez licencjonowanych instruktorów PZA.

Osoby niepełnoletnie mogą być szkolone po uzyskaniu pisemnej zgody podpisanej przez rodziców (prawnych opiekunów).

Forma zajęć: kurs składa się z wykładów i zajęć praktycznych zgodnie z załączonym wykazem. Program realizowany jest przynajmniej w połowie w Tatrach. Połowa zajęć wspinaczkowych może odbywać się w innym rejonie o charakterze górskim. Zajęcia z autoratownictwa mogą odbywać się w terenie skałkowym.

Czas trwania: kurs powinien obejmować przynajmniej 10 dni zajęć w terenie (w tym 9 dni wspinaczkowych).

Ilość szkolonych: na jednego instruktora do trzech osób.

Prowadzący: licencjonowani instruktorzy PZA – taternictwa i alpinizmu.

Absolwent otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu zgodnie z programem PZA, podpisane przez instruktora oraz kierownika kursu (jeśli kurs był organizowany przez klub lub szkołę wspinaczkową).

Organizator ma obowiązek zapoznać wszystkich uczestników z programem kursu.

Treść zajęć

Tematy zajęć teoretycznych:

1. Sprzęt i wyposażenie wspinacza:

• demonstracja i zapoznanie z działaniem sprzętu do wspinaczki letniej oraz innych elementów wyposażenia; zakres zastosowań, wady i zalety poszczególnych elementów.
• Skład apteczki wspinaczkowej.

2. Asekuracja:

• teoria asekuracji – różne rodzaje asekuracji, siły działające w układzie asekuracyjnym;
• obsługa przyrządów asekuracyjnych, zachowanie na stanowisku;
• stanowiska – budowa różnych typów stanowisk, stanowiska dolne, górne i pośrednie;
• prowadzenie wyciągu – taktyka prowadzenia wyciągu, prowadzenie jedno- i dwutorowe, łączność w zespole, specyfika prowadzenia w terenie kruchym, prowadzenie na trawersach, asekuracja w zejściu.

3. Taktyka:

• niebezpieczeństwa gór – z naciskiem na występujące latem, zachowanie się w sytuacjach awaryjnych związanych z załamaniami pogody;
• strategia i taktyka: planowanie sezonu wspinaczkowego, wybór celów i dróg; zaplanowanie drogi podejścia, wariantów drogi, wycofów, drogi powrotu; dobór partnera; dobór sprzętu, wyposażenia, biwak planowany i nieplanowany.

4. Topografia i orientacja w terenie górskim:

• orientacja w górach
• przewodniki i korzystanie z nich – główne typy przewodników, korzystanie ze schematów i opisów dróg;
• topografia szczegółowa rejonu działania – piętra doliny, drogi podejść i zejść, przebieg ważniejszych dróg wspinaczkowych w ścianach i sposoby wycofania się z nich;
• najważniejsze rejony wspinaczkowe Tatr Polskich i Słowackich – ogólne omówienie ich charakterystyki z uwzględnieniem bazy noclegowej i szlaków turystycznych.

5. Etyka, przepisy, historia:

• zasady etyczne obowiązujące w gronie ludzi gór;
• informacja o przepisach, zwyczajach regulujące zasady aktywności w rejonach wspinaczkowych;
• historia alpinizmu i taternictwa – opcjonalnie.

Zajęcia praktyczne

1. Asekuracja przez ciało.
2. Posługiwanie się w terenie materiałami topograficznymi, sporządzanie schematów dróg.
3. Operacje linowe, autoratownictwo:

• zjazdy – budowa stanowisk zjazdowych, różne sposoby zjazdu i asekuracji w zjeździe, przejazd przez węzeł; czynności przy wykonywaniu serii zjazdów,
• podchodzenie po linie – sytuacje wymagające podejścia po linie;
• utoratownictwo w wypadkach związanych z odpadnięciem – metody uwalniania się asekurującego od ciężaru wiszącego partnera (przeniesienie ciężaru na stanowisko), sposoby dotarcia do poszkodowanego, metody opuszczania i zjazdu z rannym (w tym opuszczanie na połączonych linach), metody podciągania partnera (metoda U, flaszencug lub przeciwwaga), oraz sposoby wzywania pomocy i zachowanie się podczas akcji ratunkowej, technika A0 (opcjonalnie).

4. Wbijanie, wybijanie i dobijanie haków.

Wspinaczki

Wymagane jest minimum 10 dni zajęć terenowych (w tym 9 dni wspinaczkowych), w czasie których zrealizowane mają być następujące punkty programu:

• droga prowadząca granią;
• droga prowadząca kominem;
• droga prowadząca otwartą ścianą;
• droga wspinaczkowa z elementami asekuracji w zejściu;
• droga z fragmentem asekuracji lotnej
• droga prowadzona filarem, żebrem
• droga z asekuracją w trawersie
• minimum 2 drogi co najmniej 10 wyciągowe z włączeniem łańcuchówek;
• poznawanie wycofów ze ścian;
• wycofywanie się ze ściany serią zjazdów w ilości umożliwiającej przećwiczenie głównych metod zjazdu (przyrząd wysoki i niski, zjazd z liną „zworowaną”, zjazd z liną uszkodzoną); zalecany zjazd ze stanowiska samodzielnie skonstruowanego przez kursantów w oparciu o stałe punkty;
• wspinaczka na szczyt leżący poza otoczeniem doliny, w której odbywa się zasadnicza część szkolenia (z uwzględnieniem aspektów topograficznych);
• wspinaczki z zastosowaniem liny dwużyłowej;

Opcjonalnie:

• wspinaczki nocą
• wspinaczki techniką sztucznych ułatwień;

Warunki zaliczenia kursu:

• sprawne prowadzenie wyciągów o trudnościach co najmniej IV w skali UIAA;
• aktywne uczestniczenie we wszystkich zajęciach kursowych;
• opanowanie wiedzy i umiejętności objętych programem kursu;